Önyargı, bir grup ve o gruba üye bireyler hakkında olumsuz yargılar içeren bir peşin hükme denmektedir. Bir başka ifadeyle önyargı; duygu, inanç ve davranışların ortak paydada buluştuğu genel tavırdır. Örneğin, 11 Eylül saldırılarından sonra birçok Amerikalı, Müslümanlara karşı önyargılı duygular beslemiştir. Amerikalılarla yapılan bir araştırmada terör olayı başlatan kişileri çoğunlukla Müslüman kimliğiyle eşleşmişlerdir.
Irksal Önyargı
Irksal önyargı, belirli bir ırka karşı bir bireyin önyargılı tutumudur. Günümüzde çoğu millet, diğerlerine önyargıyla bakar. Kendi gibi olmayana ve bilinmeyene karşı alınan tavır, ırksal önyargıda açıkça görülür. Bebekler arasında yapılan bir araştırmada, ırksal önyargının izlerine rastlanmıştır. Bebekler, kendi ırkından olan kişilerin yüzlerine neşeli müzik çalarken; başka ırktan olan kişilerin yüzlerine hüzünlü müzik çalarken daha çok bakmış. Böylece, ırk ayrımı yapmaya 3 aylıkken başlayan insan doğası için önyargılı olmamak zor kazanılacak bir özelliktir.
Önyargının Kaynakları Nelerdir ?
Rekabet duygusunun olduğu yerde önyargı kaçınılmazdır. Aralarında belli bir nedenden rekabet olan iki grup düşünüldüğünde, bir grup diğeri hakkında olumsuz yargılar içeren düşüncelere sahip olmaktadır.
Bir diğer önyargı motivasyonu da, sosyal kimlikten kaynaklanır. Sosyal kimlik; ben kimim? Sorusuna içinde bulunulan gruba ait üyeliklere dayanarak verilen cevaplardır. Mesela, bir grup genci tuttukları takımlara ait düşünmeleri sağlandığında, rakip takıma olan düşmanlıklarının arttığı görülmektedir. Çünkü o takımın bir parçası hissettiğinde, aidiyet duygusu gelişir. Böylece o takıma ait artılar ve eksiler, dostlar ve rakipler benimsenir.
Gruplardan bahsetmişken, kendimizi içinde bulunduğumuz gruplara göre değerlendirdiğimizin altını çizmek gerekir. Gruplar iç grup ve dış grup olarak ikiye ayrıldığında; iç grup, bir aidiyet hissini ve ortak kimliği paylaşan insanlarken; dış grup ise iç gruptan ayrı veya temelde farklı olarak algılanan bir grup insandır. “Biz” iç grubu temsil ederken; “onlar” dış grubu temsil eder. Örneğin, Almanyada yaşayan Türkler kendilerini daha çok Türk gördükçe Alman kimliklerinden uzaklaşırlar. Çünkü Türklerle bir iç grup oluşturulmuş ve Almanlar o grubun dışında kalan diğerlerinin aitrat olduğu kesim olmuştur. Yani insanlar, kendilerini ve gruplarını diğer gruplardan üstün görmeye motive olurlar.
Önyargıyla İlgili 9 Özel Fotoğraf
İspanyol Dergisi Cultura Colectiva‘nın önyargılarla ilgili fotoğraflar serisi:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
Yazar: Sena MUMCU